Vaardorp in het Groene Hart
Het Rietveld in Hazerswoude is dus een vaardorp en wordt sinds kort ook zo aangeduid: Vaardorp Het Rietveld. Het is daarmee vergelijkbaar met enkele andere vaardorpen die we nog in ons land hebben, zoals het sfeervolle Haaldersbroek in de Zaanstreek en de diverse vaardorpen in Overijssel, zoals Giethoorn, Belt-Schutsloot of Dwarsgracht.
De historie van al deze monumentale vaardorpen is vergelijkbaar. Zij zijn ontstaan in drassige gebieden waar het eeuwenlang te kostbaar was om wegen aan te leggen. De uitgeoefende beroepen waren vaak die van boer, visser, rietsnijder of kooiker en altijd was er in deze geisoleerde dorpjes een hecht sociaal leven.
Tegenwoordig zijn de meeste vaardorpen geen echte vaardorpen meer, maar door wegenaanleg -vaak loop en fietspaden – min of meer ontsloten. Het Rietveld vormt hierop een uitzondering. Hier moet een deel van de bewoners nog dagelijks varen naar hun woning. Voorts behoort het Rietveld tot de vaardorpen die nog vrij landelijk gelegen zijn, in het Groene Hart van de Randstad.
Veel veranderd
Toch is ook hier veel veranderd. Van alle boerderijen is er nog één overgebleven, Lena’s hoeve, helemaal aan het eind van de vaart. Naast plukjes weiland wordt het vaardorp sinds een halve eeuw vooral omringd door kleine boomkwekerijen. Maar ook deze sierteelt heeft al weer te maken met veranderingen, te weten schaalvergroting en de omschakeling naar potcultuur. De (te) kleine kavels aan de Rietveldse Vaart zijn daardoor minder gewild dan voorheen.
De oorspronkelijke boerenbevolking is uit het Rietveld vertrokken. De woningen en boerderijen in het vaardorp worden nu hoofdzakelijk bewoond door ‘mensen van buiten’. Het is immers goed leven in dit kleine natuurgebied, hartje Randstad. Veel van de boerderijen en woningen zijn inmiddels gerenoveerd, vaak in stijl. Soms zijn zij vervangen door nieuwbouw. Het merendeel van de bewoners bereikt zijn woning over land. Meestal via een pad van 350m over eigen grond achter de woning vanaf de weg waaraan de boomkwekerijen liggen. Maar er is ook een deel dan nog dagelijks vaart, 7 woningen, dus 1/3 van het totaal. Dat geldt ook voor de recreatiehuisjes die langs de vaart zijn verschenen. Maar geen probleem, de rust en de natuur die hier te genieten zijn, wegen ruimschoots op tegen dit ongemak. En dat is dan al weer een groot woord, want de varende bewoners hebben hier bewust voor gekozen.
Onder de bewoners van Het Rietveld is ook weer een gemeenschap ontstaan, ook al is men minder op elkaar aangewezen dan vroeger. Getuige daarvan is de jaarlijkse burenavond die afwisselend op een van de wooneilandjes wordt gehouden. Alle bewoners dragen daaraan hun steentje bij. Ook is er sinds 2017 een bewonersvereniging Het Rietveld. De vereniging streeft verbeteringen na binnen het karakter van het vaardorp en heeft voorts een sociale functie.
Kleinschalige recreatie
Al heel lang wordt Het Rietveld bezocht door mensen uit de omgeving, recreanten. Vissers kennen het gebied omdat je er vooral karpers en snoeken kunt vangen. Dagjesmensen gaan er varen vanwege de opmerkelijke rust midden in de Randstad en vanwege de natuur: de eilandjes, de geriefbosjes, de fauna. Zwanen, eenden, ganzen, waterhoentjes en futen heb je er volop, maar soms zie je er ook minder alledaagse vogels. Het varen en de natuur in combinatie met de monumentale molen en de boerderijen maken Het Rietveld een aantrekkelijk recreatiegebied..
Met haar roeibotenverhuur voorziet b&b/café Klein Giethoorn al een eeuw lang in de behoefte van de mensen om te genieten van deze natuur en historie. De laatste jaren zijn er in en rond Het Rietveld ook andere recreatiebedrijfjes bij gekomen. Dat is dan ook tegelijkertijd het bewijs dat deze functie van Het Rietveld – (dag)recreatie – springlevend is.
Naast Klein Giethoorn aan de zuidwestzijde heb je al weer enkele jaren Theetuin ‘t Woutje aan de noordoostzijde van het vaardorp en wel aan een zijvaart. In de theetuin zijn er speelvoorzieningen voor de kinderen en kunnen mensen opstappen voor een rondvaart of een roeiboot huren.
Lena’s hoeve de ‘echte’ boerderij aan het eind van de vaart en aan de Compierekade heeft appartementen. Ze hebben er een boerenlandwinkel, verhuren roeiboten en organiseren ook spelprogramma’s voor kinderen. Helemaal aan de andere kant heb je Boerderij Sparnaaij, waar je kaas kunt kopen en cursussen kaasmaken kunt volgen. Deze boerderij ligt aan de Kerkvaart, het vervolg van de Rietveldse vaart en voorbij de molen.
Het Vaardorp kent verschillende bezienswaardigheden. Langs de vaart staan verschillende monumentale woningen en boerderijen. Het icoon van het Rietveld is natuurlijk de Rietveldse molen uit 1648, een rijksmonument. Daarnaast zijn er zijn nog enkele andere bezienswaardigheden, minder monumentaal maar wel heel mooi. Zoals de Groene Kathedraal van de boomkwekersfamilie Van Dijk. Dit is een prachtige tuin met vele soorten planten en met een groen begroeide kathedraal, een ‘Engelenbak’ en een Japanse theetuin. Een andere bijzondere tuin is de Wandeltuin en Buitenplaats van de familie Laurier. De boomkwekerij is hier gecombineerd met een kunst- en bezinningstuin. Deze weelderige tuin ligt aan de Dijkgraafweg, ongeveer 500m uit de vaart. Beide tuinen zijn vrij toegankelijk.
Overnachtingsmogelijkheden
We noemden reeds de diverse overnachtingsmogelijkheden bij Klein Giethoorn en Lena’s Hoeve. Maar er zijn er meer. Zo zijn er verschillende vakantiehuisjes rond de vaart, te weten De Pastorie, de Secret Garden, Gite het Rietveld en een Vrienden-op-de- fietslogeeradres. In 2020 is ook een natuurcamping in het Vaardorp van start gegaan: de Tuin van Epicurus, met 15 staanplaatsen en ook enkele vakantiehuisjes. Ook in het Alphense deel van het Rietveld, aan het Rietveldsepad zijn er overnachtingsmogelijkheden en wel bij Polderflora (kleine camping en appartementen) en Maris’s Lust met vakantiewoningen. De adresgegevens van alle genoemde recreatievoorzieningen vindt u onder Links op deze website.
- Het Rietveld heeft een historische vaarkaart. Deze kaart leidt u langs de verschillende bezienswaardigheden in het vaardorp. De kaart is beschikbaar bij de verschillende recreatieondernemers langs de vaart.
